Иқтисодиёт

калимаи юнонӣ буда, қоидаҳои хоҷагидориро мефаҳмонад

истифодаи самараноки захираҳои маҳдудро дар ҳолати талаботҳои номаҳдуд меомӯзад

макроиқтисод

содироти сармоя ва қувваи корӣ

мезоиқтисод

Геспод

мактаби иқтисодии меркантелизм

мактаби иқтисодии физиократҳо

Ф. Кенэ

мактаби кембриҷ

Меркантелизм

раванди ба вуҷуд овардани неъматҳои моддӣ ва хизматҳо мебошад

омилҳои моддӣ ва шахсӣ

захираҳои иттилоотӣ

қувваҳои истеҳсолкунанда ва муносибатҳои истеҳсолӣ

кишоварзӣ

ҳуқуқи соҳибӣ, истифодабарӣ ва дарихтиёрдории амвол

Юстиниана

унсури дастаи ҳуқуқии моликият

иқтисоди даргузар

- озодии комил; - кафолати мутлақи ҳуқуқ барои фаъолият; - бехатарию дастгирӣ; - ҳавасмандкунонии сармоягузорӣ;

хоҷагидории натуралӣ ва молӣ

тақсимоти ҷамъиятии меҳнат ва мустақалияти молистеҳсолкунанда

маҳсулотест, ки барои мубодила ва қонеъ гардонидани талаботи дигарон пешниҳод мешавад

арзиши истеъмолӣ ва арзиши мубодилавӣ

арзиш аст

Адам Смит

меҳнати конкретӣ

ҳосилнокии меҳнат

сарфи маҳсулотро дар як воҳиди вақт меноманд

асри XII дар Хитой

молӣ ва моддӣ-натуралӣ

сармояи тиҷоратӣ

бозори давлатӣ, хусусӣ, кооперативӣ;

механизми алоқамандии байни унсурҳои асосии бозор ва қонунҳои асосии иқисодӣ мебошад

чунин вазъи низоми иқтисодиест, ки дар он тамоми бозорҳои молу хадамот дар мувозинат қарор дорад

Л. Валрас

К. Маркс

В. Леонтев

- тақозо; - арза; - рақобат; - теъдоди харидорону фурушандагон;

қисми назарияи иқтисодиест, ки таҳлили ҳодисаҳои иқтисодиро дар сатҳи корхонаҳо меомӯзад

Р. Кантилен

соҳибкории инфиродӣ

ҳангоми таъсис додани корхона

ҷамъиятест, ки фонди оиномавияш ба миқдори муаяни саҳмияҳо тақсим карда шудааст

андоз аз даромадро

Ф. Тейлор ва А. Файол

даромадест, ки аз фоидаи ширкатҳо ба соҳибони саҳмияҳо ҷудо карда мешавад

сохтани буҷет ва нақшаҳои молиявии ташкилот

мактаби неокласикӣ

қисми сармояи корхона, ки арзишаш қисм ба қисм ба маҳсулоти тайёр гузаронида мешавад

ҷараёни пайдарҳамӣ, такроршавӣ ва аз як шакл ба шакли дигар табдилёбии сармояро меноманд

раванди аз як шакл ба шакли дигар гузаштани сармоя аст

қисми сармояи маҳсулдеҳи корхона, ки дар ҷараёни истеҳсолот пурра истифода шуда арзишаш ба маҳсулоти тайёр гузаронида мешавад

даврае мебошад, ки предмет ва воситаҳои меҳнат бевосита дар раванди муомилот мебошанд

дар натиҷаи беист истифодабарӣ ва дар зери таъсири офатҳои табиӣ фондҳо барои истифодаи оянда корношоям мегарданд

беқурбшавии фондҳои асосӣ ва паст шудани арзиши онҳо дар натиҷаи ба вуҷуд омадани технологияи пуриқтидортар

ҳолатеро меноманд, ки суммаи сармояи гардон ва суммаи уҳдадориҳои қарзии кӯтоҳмуддат баробаранд

молӣ ва пулӣ

гирдгардиши сармоя

А. Смит

истеҳсолӣ ва муомилотӣ

Ф. Визер

Хароҷоти доимӣ хароҷотест, ки новобаста аз тағирёбии истеҳсолот ба вуҷуд меояд

Хароҷоти тағирёбанда ин хароҷотест, ки вобаста ба ҳаҷми истеҳсолот ва фурӯш тағйир меёбад

тақсимкунӣ ва ҳавасмандгардонӣ

маблағе, ки баъди супоридани андозҳо боқӣ мемонад

фарқи байни маблағҳои аз фурӯш ба дастомада ва суммаи хароҷотҳои моддӣ, хароҷоти истеҳлок ва музди кор

агар соҳибкор яккаҳукмрон бошад ва бозорро назорат карда тавонад, инчунин ҳангоми баланд будани нарх арзаро кам намуда тавонад

даромади соҳибони сармояи пулӣ мебошад

мезоиқтисод

ҳамгироии байни саноат ва соҳаи кишоварзӣ мебошад

ба ҳам муттаҳидшавии соҳахои кишоварзиро бо саноат ифода мекунад

миқдори нишондиҳандаи сабтшуда буда, афзоиш намеёбад

даромад аз ҳисоби замин мебошад

мавҷудияти гуногунии ҳосилхезӣ ва ҷойгиршавии замин

ҳуҷҷатест, ки дар он тамоми маълумот оиди замин қайд карда шудааст

рента - пардохт барои истифодабарии замин аст, иҷорапулӣ - пардохт барои истифодабарии амвол аст

рентаест, ки аз истеҳсоли маҳсулотҳои нодир гирифта мешавад

А. Смит ва Д. Рикардо

Макроиқтисод, яке аз қисмҳои назарияи иқтисодӣ мебошад, ки шароит, омилҳо ва натиҷаи тарақиёти иқтисоди миллиро меомӯзад

Маҷмӯи маҳсулоти миллӣ (МММ) ин арзиши бозории мол ва хизматҳоеро меноманд, ки дар дохил ва хориҷи кишвар ба вуҷуд оварда мешавад

захира кардани сармояро

маҷмӯи молу хизматҳое фаҳмида мешавад, ки дар мӯҳлатҳои муайян харида ва истеъмол шудаанд

Пасандоз гуфта он қисми даромадеро меноманд, ки истеъмол карда нашудааст

суръати афзоиши маҷмӯи маҳсулоти миллӣ

Мақсади ниҳоии рушди иқтисодӣ, ин беҳтар кардани сатҳи зиндагӣ

Даври иқтисодӣ гуфта фосилаи вақти муайянро дар байни ду ҳолати иқтисодӣ меноманд

вайроншавии таносубҳои умумииқтисодӣ ва байнисоҳавӣ

бӯҳрони нефтӣ, энергетикӣ, асъорӣ ва экологӣ

Г. Беккер ва Т. Шултс – мактаби неоклассикӣ

- маҷмӯи дониши андӯхтаи инсон; - малака ва маҳорати корӣ; - қобилият ва истеъдод; - саломатии инсон;

шумораи шуғлдоштагон ва бекоронро

Низоми пулӣ - қарзӣ гуфта, маҷмӯи муассисаҳоеро меноманд, ки ба ҷамъоварӣ ва тақсимоти маблағҳои пулӣ сару кор доранд

- баландшавии дараҷаи нархҳоро; - суст шудани қобилияти харидории пулро; - зиёдшавии пулҳои нақдро дар муомилот; - номувофиқ будани тақозою арзаи пулро;

дараҷаи нархҳо

эмисияи(интишори) пул

паст кадани дараҷаи фоизи қарз

таварруми муътадил

Мафҳуми молия аз калимаи лотинии «finansia» гирифта шуда, маънояш даромад ё ин ки пардохт мебошад

вазифаи ба эътидол овардани истеҳсолоти ҷамъитяӣ

хариди давлатӣ ва пардохтҳои трансфертӣ

қарзҳои давлатро дар назди шаҳрвандони дохилӣ ё хориҷӣ меноманд

пардохти қарз бо металҳои қимматбаҳо

пардохти ҳатмиест, ки давлат аз шахсони ҳуқуқӣ ва шаҳрвандон меситонад

андозҳои мустақим